ՀԵՌԱԿԱ ԶԳԱՅՆՈՒԹՅՈՒՆ Իտալացի արվեստագետների ՌՔբական ցուցահանդես Մարթինա Քոռնիաթի, Համադրող Հեռակա զգայնությունը տեղեկության ձեռքբերում է մի իրի կամ երեւույթի մասին առանց նրա հետ ֆիզիկական կապ հաստատելու: Ժամանակակից գործածության մեջ ընդհանուր առմաՔբ տերմինը նշանակում է հեռակա տեխնոլոգիաների միջոցով (առանձ լարի հաղորդակցություն) իրերը հայտնաբերելու և դասակարգելու գործընթ աց: Այն նույնպես առնչվում է հեռակա մուտքի միացման հետ, որը հնարավոր է դառձնում մուտք գործել զանազան համացանցերի (սերվերների) մաս կազմող համակարգիչների և ծրագրերի մեջ: Ուրիշ խոսքով մի միավորի, օրինակ մի համակարգչի, թույլ է տրվում կապվել մի սերվերի (ինֆորմացիայի մի աղբյուրի) կամ պարզապես մի այլ համակարգչի հետ, առանձ ֆիզիկական կապի անհրաժեշտության: Այս ցուցահանդեսի պարագայում, մի խումբ իտալացի արվեստա- գետներ, որոնք ֆիզիկապես գտնվում են Իտալիայում, հրավիրվել են ակտիվացնել ՙհեռակա զգայնության՚ գործընթաց, որպեսզի իրենց աշխատանքում հայտնաբերեն և արտահայտեն իրենց վերաբերմունքը, ընկալումն ու զգացմունքը ՙՀայաստանի՚ հանդեպ, այդ տերմինի ցանկացած ենթատեկստով, կամ իմաստով: Մյուս կողմից, ստուգաբանական տեսակետից ՙզգայնությունը՚ կապված է ՙընկալման՚, ՙիմաստի՚, ինչպես նաեւ ՙզգացմունքի՚ հետ: Այս պարագայում այն նշանակում է արվեստագետի զգացմունքը Հայաստանի հանդեպ: Այսպիսի մի կոնցեպտ, որքան էլ տարօրինակ հնչի, անդրադառնում է մեր ժամանակակից հասարակարգի մի համատարած վարքագծի, որը առնչվում է Իտալիայի, Հայաստանի, եւ այլ երկրների հետ: Մի տենդենց, իրերին, լրատվություններին, ժամանակագրություններին և մինչև անգամ այլ մարդկանց դիտել մոնիտորի էկրանից, ինտեռնետով և համացանցով, առանձ տնից հեռանալու: Այս վարվելակերպը արդեն ստեղծել է ՙավաթարների՚ մի աշխարհ, որտեղ իրերը ապրում են զուգահեռ կյանք, առանձ շոշափելու տարածությ ան մեջ կորած ՙիրականը՚: Ֆենոմենը շատ ծանոթ և մինչև անգամ ակներև է փիլիսոփաների եւ հաղորդակցության գիտնականների ինչպես նաև լրագրողների մոտ, բայց ինֆորմատիկայի տիրույթից այն հիմա նաև տարածվում է դեպի արվեստի աշխարն ու նրա մեջ: Ավելի և ավելի հաճախ արվեստա- բանները, համադրողներն ու արվեստասերները արվեստի գործերը ֆիզիկապես չեն տեսնում կամ շոշափում, այլ նրանց հետ ծանոթանում են անուղղակիորեն, ցանցի միջոցով, որը վերջերս սկսել է նաև ցուցադրել աՔբaՂcական ցուցահանդեսներ: Նույնը տեղի է ունենում զբaռաշրջությ ան, աշխարհագրության եւ մշակույթի այլ տիրույթներում: Մարդիք ՙճաՔբanդում՚ են իրենց համակարգիչների մեջ, վայելում եւ տեսարանն եր, ճաՔբաներ եւ մինչև անգամ ապրում են պահեր, որոնք գոյություն ունեն միայն վիրտուալ տիրույթում: Այս առումով Հեռակա Զգայնությունը վերածվել է սովորելու, ճանաչելու եւ գաղափար կազմելու ընդհանուր միջոցի: Ահա թե ինչու անիմաստ չի այն ընտրել որպես այս ցուցահանդեսի խորհրդանիշը: Արդեո±ք այն եnբեւե նորից կփոխվի: Արդեո±ք այն կվերադառնա եւ մեզ թույլ կտա հստակորեն զանազանել իրականն ու երեւայականը: Մենք չգիտենք: Միևնույն ժամանակ թվում է թե միտք ունի ու մինչև անգամ պարտադիր է քննել թե ՙհեռակա զգայնությունը՚ ինչպ±ես է աշխատում: Արվեստագետներից ոմանք, օրինակ Քլոդիա ԳաբբCY, ընտրվել է որովհոտեւ նա արդեն կատարել է մի գործ, որը որևե ձեւով հեռվից կապված է Հայաստանի հետ, բայց ուրիշները ոգեւորությաՔբ ընդունել են այս նպատակի համար ստեղծել մի նոր աշխատանք, վարվելով ինչպես մի արհեստական աnբանյակ որը սևեռված է աշխարչհի մի որոշակի տարածքի վրա: Ցուցահանդեսին մասնակցող տաս արվեստագետները պատկանում են զանազան սերնդների և աշխատում են տաnբեր մեդիաներովª նրանց մեջ կան գեղանկարիչներ` օրինակ Ագոսթինո Ֆեռարին (Միլան, 1938) որը մի աՔբaՂc կյանք ՙնշանների՚ էստետիկական և սեմանտիկ հանգամանքների ուսումնասիրությունից հետո, ոգևորությաՔբ դարձավ հայկական աՔբaղբենին: ԳաբnCելլա Բենդինին (Քրեմոնա, 1932) հիսուն տարիներ զբաղվել է գեղանկարչության և քանդակի խառը տեխնիկայով, գծանկարչությաՔբ, ՙարտիստի գիրք՚ հրատարակելով: Հայկական մշակույթի ոլորտում, որին նա ուղղակիորեն ծանոթ չի, նա նախագիծգտավ մի իդիալական միջավայր զարգացնելու մի նախագիծ, որն իրեն հնարավորություն տվեց միախառնել իր գեղեցկության և կատարելության պահանջն ու նյութի օրիգինալ օգտագործումն ու սիմվոլների եւ բանաստեղծության միաձուլումը: Մարիո Սիլլանի Ջեռահյանը (Ադիս Աբաբա, 1940) ունի հայկական ծագում, բայց բազում սփյուռքահայերի պես, ծնվել է երկրից դուրս և Հայաստանին, որպես մի երկիր ծանոթ չի: Բայց և այնպես, հայկական համայնապատկերը իր աշխատանքներում հին եւ կրկնվող նյութ է, մի երազային, սթափված, կոնցեպտուալացված պեյզաժ որն արվեստա- գետը ներկայացնում է լուսանկարչական կոլլաժներով եւ ինստալացի աներով: Դարիո ԳCբաուդոն (Քունեո, 1955) տարիներ անդրադառնձել և մտորել է մարդկային եւ կենդանական աշխարհի բYaղՔAC մասին: Այս նախագծի համար նա ընտրել է մի հայկական ասացվածք, այն գրել ու թողել է որ բառերը մխրճվեն հողի մեջ, գետնի մեջ, որպեսզի լինեն իմաստալից: Նիկուս Լուկան (Թորինո, 1961) ստեղծում է ՙնկարներ՚ ասեղներով: Այս առիթով, նա պատրաստել է հայտնի կես-հայ փիլիսոփա եւ միստիկ Գեորգի Իվանովիչ Գուրջիևի դիմանկարը: Մի մարդ որի մտքերը խորապես գրավել են արվեստագետի ուշադրությունը, Կլաուդիո ԳaբբCY (Անքոնա, 1971) իր ընթացիկ Armռniռ Villռ (Հայաստան քաղաք) աշխատանքում կենտրոնանում է հայկական ճարտարապետության հզորության վրա, որը ճանաչելի է և կարող փոխանցելու ինքնության արժեքները, անկախ իր օրիգինալ ակունքից (պատմական Հայաստանից) ինչպես նաև եւ իր էպոխից, իր իրական վայրից հեռու լինելու հանգամանքից: Արվեստագետը հավաքում և ցուցադրում է աշխարհի հայկական եկեղեցիների պատկերները ՙԱբC Ուաnբaղnգի Հիշողությունների Ատլասի՚ օրինակով: Դանիլո Կոռեալեն (Նապոլի, 1982) իր վիդեոյում հետազոտում է բաՔբCռC արտադրության թրքական պատմական ավանդույթը, խորհր- դանշվաած հրապուրիչ յուրահատուկ ձայներով, հայտնաբերելով որ ԻստաYբaղՌC հայկական համայնքի անդամներն էին, որ հիմնեցին այդ արտադրության ավանդույթը: Ագնես Փուրգատորիոն (Բարի, 1964) մի վիդեո-ինստալացիա է պատրաստել որը կապում է վարդի սիմվոլիկ իմաստն ու նրա ծագումը (կովկասյան լեռներն ու հայկական բարձրավանդակը) հայ կանանց ճակատագրի հետ, որոնք պարտադրվել էին քայլել անապատի երկայնքով մինչև Տեր-Զոր: Անդրեա Նեվին (Ֆոլինյո, 1985) եւ Էլեոնորա Բեդդինին (Ֆոլինյո, 1983), համեմատում են Աուրորա Մարդիկանյանի եւ Աննա Ֆրանկի պատմություններն ու հետազոտում երիտասարդ սերնդի յուրահատկությունն երն ու վիճակըª կույսեր բանտարկված ապաստարաններում, որոնք վերածվել էին վանդակների, եւ նրանց տրամադրումը իրենց հալածողներին` նացցիներ եւ թրքեր: Վերջապես, Կլաուդիո Բեորկիան (Վերչելլի, 1979) ընտրել է մի տիպական հայկական ՙարտադրանք՚ª բaղnդ, որպեսզի ստեղծի մի փոխաբերական իր, մի հսկայական կապ, որի թելերը ծավալվում են տարածքում բայց չեն կարող հանգուցալուծվել առանձ կապը ավելի ամուր եւ ուժգին ամրացնելու: Կապը, որի թելերը հայկական դրոշի գույներով են, ըստ արվեստագետի հայելի են որն արտացուլում է մի ժողովրդի վիճակ, որը կապված է իր իսկ ինքնության հետ: ՙՀեռակա զգայնություն՚ ցուցահանդեսը պարունակում է վիդեո, լուսանկարչություն, գծանկար թղթի վրա և ինստալացիա:
